<aside> 🔰 🫧 We zitten allemaal in onze eigen informatiebubbel … … het is de kunst die bubbel op gezette tijden door te prikken 🫧
We praten over een filterbubbel als je (te)veel informatie uit één bepaalde hoek te horen, te zien of te lezen krijgt. Er zijn meer manieren om uit je bubbel te stappen.
</aside>
We praten over een filterbubbel als de informatie die je te horen, te zien of te lezen krijgt, vooral uit één bepaalde hoek komt. Op zich hebben we daar allemaal mee te maken, want we praten graag met gelijkgestemden, veraf of dichtbij. In alle gevallen is het goed om van de voors en tegens van een bepaald onderwerp kennis te nemen, je eigen onderbouwde mening te vormen, en ook met de blik van een ander naar de dingen te leren kijken.
Goede journalistiek laat meerdere partijen aan het woord. Maar daarnaast is het altijd goed om ook zelf op zoek gaan naar de andere kant van een zaak. Al ligt precies daar soms het probleem. Door de algoritmes die jouw voorkeuren in kaart gebracht hebben, krijg je op internet juist vaak meer van hetzelfde of iets daar vlak in de buurt. In die bubbel krijg je daardoor soms ook extremere versies van het onderwerp. Alles op basis van beschikbaarheid: niet alles in is dezelfde hoeveelheid beschikbaar. Er zijn ontelbare kattenfilmpjes en andere schattige of idiote dierenvideo’s. Zelfs als je niet speciaal van dieren houdt zult je deze video’s sneller aangeboden krijgen in je tijdlijn dan filmpjes over laten we zeggen de nadelen van het op uiterlijk doorfokken van honden waardoor ze vanaf hun geboorte ademhalingsproblemen hebben.
Dit principe geldt voor sociale media, voor YouTube en zeker ook voor zoekmachines zoals Google.
In een zoekmachine lijken resultaten algemeen en objectief. Maar als Google alles wat jij te zien krijgt baseert op je eerdere gedrag en op gedrag van mensen die op jou lijken, dan zit je ongemerkt in een filterbubbel. Ongewenst, want je hebt er nauwelijks invloed op.
Op de vraag ‘Weet Google wat jij wil?’ is het antwoord: ja. Vrij precies. Behalve als je heel bewust een paar stappen zet.
Stel dat er een camera in jouw kamer hangt, waar een onbekende mee kan kijken naar wat jij de hele dag doet. Zou jij dat willen? De camera legt vast wanneer je snoept, gaapt, zoent, huilt. Wanneer je in je neus zit te peuteren.
Google weet waar je bent. Dat geef je zelf vaak door: de locatie van je telefoon of van je internetaansluiting. Met de zoekopdrachten die je geeft en de resultaten die je kiest, laat je zien hoe het met je gaat en wat je doet. Afhankelijk van je instellingen, weet Google zelfs wat je typt of wat je zegt. Google kent je adressenboek en weet wie je beste vrienden zijn. Google weet hoe vaak je ze bezoekt, waar en wanneer je slaapt en of je ziek bent. Google weet wat je morgen en overmorgen gaat doen. (Wat je gaat doen lijkt namelijk waarschijnlijk veel op vorige week, vorige maand of vorig jaar). Op basis hiervan gaat Google ook voor je schrijven en praten. Google gaat alles voorspellen wat je gaat doen. Als dat zo doorgaat: wie ben je dan nog zelf? Een onderdeel van Google?
Google heel goede zoekresultaten. Maar die krijg je nog steeds als je meer privacy wilt. De volgende mogelijkheden bieden hulp om een beetje los te komen van Google. Je krijgt op deze manier ook neutralere resultaten. Niet gebaseerd op wat je eerder zocht, ofwel op jouw filterbubbel**.**
Log uit bij Google, en ook bij andere Google apps zoals Gmail en YouTube (dat is van Google/Alphabet). Uitgelogd ben je even ‘los’ van je zoekgeschiedenis. Alleen je zoekgeschiedenis uitschakelen (en wissen) helpt ook al flink. Doe het zo: ga in het menu van je browser naar Geschiedenis. Klik op Volledige geschiedenis weergeven. Kies via Browsegegevens wissen wat je wilt verwijderen.
Schakel af en toe over van browser. Gebruik bijvoorbeeld Firefox, een uitstekende en privacy-vriendelijke browser. En als alternatief een van de andere: Chrome, Safari, Edge, Opera enzovoorts. Ook Brave is heel privacy-vriendelijk.
Dwing met zoekoperatoren uit het laatste hoofdstuk Google een andere kant op te zoeken. Jouw kant. Een zoekoperator, dat zijn een of meer extra tekens in een zoekopdracht. Achterin het boek staan een klein lijstje: Slim zoeken speciaal.
Gebruik Startpage.com voor privacy-vriendelijk zoeken en surfen. Je zoekt dan nog steeds met Google-techniek, maar zonder dat alles wat je zoekt wordt opgeslagen. Je kunt deze zoekmachine – ondanks de Engelse naam – ook op Nederlands instellen. DuckDuckGo is ook heel privacy-vriendelijk en draait via een veilige omweg op de Bing-index, net als Ecosia.
Gebruik een VPN (Virtual Private Network) om je IP-adres af te schermen. Je IP-adres is het internetadres van het apparaat waar je mee werkt. Zo surf je veiliger en anoniem op het web, ook in Google. Een VPN kost op je mobiel wel iets meer tijd en energie. Vraag hulp voor een VPN-aansluiting, er zijn heel veel mogelijkheden. Bekijk de links bij dit hoofdstuk voor meer informatie.
Kijk op je telefoon sowieso eens in je instellingen naar wat je allemaal met Google deelt. Zeker als je Voice Search aan hebt staan. Probeer wat je minimaal uit kunt zetten zonder dat de werking verandert. Denk na of je de andere dingen wel echt nodig hebt.
<aside> 💡 Gelukkig wordt er gewerkt aan een wet over het beperken van het aanleggen van individuele gebruikersprofielen (ofwel: het opslaan van jouw internet-gedrag van minuut tot minuut). De organisatie Bits of Freedom houdt dit nauwkeurig in de gaten, praat mee en informeert het publiek. Bij BoF is veel informatie over privacy te vinden.
</aside>
<aside> 👁️🗨️ DIT WEET JE NU … over de filterbubbel
Voor gratis tools zoals Google betaal je vaak met het doorgeven van persoonlijke gegevens, zoals al je zoekopdrachten.
Je kunt je privacy beschermen. Dat kun je niet alleen, daar moet iemand die er verstand van heeft je bij helpen.
Begin alvast met een privacy-vriendelijke browser zoals Firefox en wis regelmatig je geschiedenis en je cookies.
</aside>
Externe links en bronnen >
Verder leren >
Wat doet het zoekalgoritme van Google?
Zoekoperatoren, handige trucs?
15+ menu original - synced blok
[Slim Zoeken](<http://slimzoeken.nu/>) ©2024 door [Maarten Sprenger onder licentie](<http://slimzoeken.nu/over>) [CC BY-NC 4.0](<https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.nl>) [15+] Word een Slim Zoeken supporter Docentinformatie