Onderwerpen/overzicht - menu blok original
<aside> 🔰 Er bestaat de uitspraak dat een beeld meer zegt dan duizend woorden. Deze uitspraak wordt waarschijnlijk verteld door mensen die niet graag lezen, want beeld en tekst kunnen allebei op hun eigen manier heel veel zeggen. Ze vullen elkaar vaak goed aan, en kunnen beide ook enorm van betekenis veranderen in combinatie met elkaar.
</aside>
Afbeeldingen kunnen een tekst samenvatten, ze kunnen een voorbeeld geven, uitleg zijn of sfeer toevoegen. Dan zijn de beelden illustratief, net als de afbeeldingen in dit boek. Dat geldt soms ook voor nieuwsfoto’s, maar daar zit altijd ook een element van ‘bewijs’ in. Het is op dat moment, daar gebeurd. Foto’s leggen een moment vast, net als de foto’s in je eigen (digitale) fotoalbum. Foto’s laten zien met wie je was, wat je deed en vertellen ook onverwachte of onbelangrijke dingen die later pas gaan opvallen. Wat voor weer het was, hoe de mode was, wanneer je een beugel kreeg.
Foto’s kunnen bij een verhaal horen, maar leiden ook vaak een eigen leven. Op social media, in een fotoboek of in een tentoonstelling. Soms kun je een hele ontdekkingstocht langs foto’s maken. Vaak is er meer te zien dan je na één keer kijken kunt vertellen!
Zoals op de foto boven. Je ziet een straatbeeld. Gebouw, verkeer, mensen. Amsterdam. Een vrouw op haar hurken.
Ook een foto kun je lezen. Van oppervlakkig naar meer precies. DHL had je al gezien, plus misschien nog twee auto’s. Als je langer kijkt, zie je rechts iemand achterop een fiets. En links voor het glimmende gebouw zit iemand, misschien bij een restaurant?
Een beeld laat ook dingen aan de fantasie over. Wat doet de vrouw op de voorgrond, is ze een toerist? Waar kijken de andere mensen op deze foto naar?
Is alles echt één moment op deze foto? Zijn er dingen bijgeplakt?
Dit is ook een leuk voorbeeld. Je ziet spannende flitsen en een kleine man op een stoel. Maar welke details zie je nog meer? Een zwarte bol en drie zwarte rollen. Houten latten. Hekwerk ...
Er klopt ook iets niet op deze foto. De vonken kunnen nooit goed samen met de man en het interieur op één foto staan. Daarvoor zijn zulke vonken te fel. Het beeld zou dan overbelicht zijn. Dit is een zogenaamde dubbelopname: eerst de flitsen in een donkere ruimte, daarna de ruimte met de man. Dit is een heel vroeg geval van fotobewerking (1899). De man is uitvinder Nikola Tesla in zijn laboratorium. Tesla zelf vond het vrij logisch dat dit een vals beeld was: dat snap je toch meteen!
Echt geknoeid is er niet met deze foto. Wel is er iets gebeurd dat in een nieuwsfoto niet zou mogen zonder dat het vermeld staat. Je mag niet misleid worden. Maar met de paardenfoto hieronder is wel iets gebeurd dat compleet gelogen is. Links het origineel, rechts dezelfde paarden als “natuurfoto”.
Manipulatie
Dictators in de vroegere Sovjet-Unie (1922-1991) waren ook goed in het manipuleren van foto’s. Was secretaris-generaal Jozef Stalin kwaad op iemand die pas nog een medestander was? Dan verdween het slachtoffer naar een werkkamp (of erger) en werd hij uit alle foto’s weggeschilderd. Dat zag er zo uit >
Beeldmanipulatie komt overal voor, vaak in modetijdschriften. Zou er een wet moeten komen waardoor het verplicht wordt om bij een beeld te zetten: dit is gefotoshopt? Want beelden zijn best dwingend. Zie je alleen maar mooie, dunne mensen met een perfecte huid, dan kun je onzeker worden over je eigen uiterlijk.
De combinatie van een foto met een bepaalde tekst kan heel effectief zijn. De tekst kleurt een beeld in, je gedachten worden een bepaalde kant opgestuurd. De combinatie van beeld en tekst is dus even krachtig als gevaarlijk. Foto’s zijn niet betrouwbaarder dan tekst. Drie voorbeelden.
... Niet gewonnen, maar toch blij met een tweede plaats. Of ... Verraden door zijn beste vriend
... Ramon is heel blij met zijn nieuwe naaimachine. Of ... De werknemers in dit Indiase naaiatelier maken dagen van 12-14 uur.
... Lieveheersbeestjes in vroeger leven niet zo lief. Of ... Tuinder zet insecten in als natuurlijke luizenbestrijder.
<aside> 👁️🗨️ DIT WEET JE NU … over kijken
Externe links en bronnen >
Beeldmanipulatie op: Start.slimzoeken.nu
Verder leren >
Online lezen, het web staat nooit stil