Onderwerpen/overzicht - menu blok original
“Wat kan ik voor je doen?…”
<aside> <img src="/icons/compose_blue.svg" alt="/icons/compose_blue.svg" width="40px" /> Een chatbot is bruikbaar als aanzet voor vragen en onderzoek. Het is een mooie en snelle manier om op ideeën te komen. Daarna moet jij zelf nog altijd flink aan het werk met bronnenonderzoek. Maar zoeken naar de kwaliteit van bronnen moet je als je gaat googelen trouwens ook doen. Juist daar gaat Slim Zoeken over.
</aside>
<aside>
<img src="/icons/sun_blue.svg" alt="/icons/sun_blue.svg" width="40px" /> Een chatbot kan je ook goed helpen met samenvatten en verduidelijken van informatie. Vraag ook altijd: schrijf het op in begrijpelijke taal (niveau 2F). Zet dat standaard in je prompt. Samen met de vraag om de tekst in een aantal punten of korte alinea’s onder te verdelen. Dat leest beter.
Dus kopieer dit Tekst in begrijpelijk taal (niveau 2F)
of Als duidelijke uitleg voor leken
of Deel de tekst in 3 of 4 hoofdpunten in
</aside>
<aside> <img src="/icons/close_orange.svg" alt="/icons/close_orange.svg" width="40px" /> Een chatbot kan niets met zekerheid zeggen over de betrouwbaarheid van informatie. Punt.
</aside>
<aside> ❓ Chatbots stellen een mogelijk antwoord voor je samen. Dat antwoord kan er heel goed uitzien, maar je moet het checken, misschien met de hulp van iemand anders. Het is ook bijna nooit compleet bruikbaar.
</aside>
Als je precies dezelfde vraag in een andere chat nog eens stelt, zul je variaties op het antwoord krijgen. Stel je een kritische vraag dan komt er misschien zelfs een heel ander antwoord. Antwoorden in chatbots zijn vaak niet compleet en chatbots ‘verzinnen’ soms ook gewoon dingen. Dat verzinnen wordt fabuleren of hallucineren genoemd. Het antwoord klinkt dan wel goed, maar het is onzin: gewoon mooie zinnen achter elkaar.
Je kunt tijd besparen met het gebruik van chatbots, want je krijgt vaak een soort samenvatting van een onderwerp. Het brengt je op een snelle manier in contact met een onderwerp. Maar je moet vooral zelf opletten of uitkomst klopt of niet. En dat is wel het probleem: je moet best al veel weten om te ontdekken wat de waarde is van de informatie die een chatbot je geeft.
Basiskennis is dus heel belangrijk bij het op waarde kunnen schatten van de informatie van een chatbot. Je moet nauwkeurig kunnen lezen en zelf al veel weten om ChatGPT of andere chatbots goed te kunnen gebruiken bij het zoeken naar informatie.
Nog een lastig punt is dat chatbots heel zelfverzekerd doen over hun antwoorden en je ook gewoon gelijk geven wanneer je zegt dat iets niet klopt. Daarnaast zijn chatbots ook reuze beïnvloedbaar. Als je aandringt kan je ze zelfs leren dat 1+1 3 is. Dat is best ingewikkeld om mee om te gaan. Je ziet wel af en toe dat chatbots ook zelf aangeven dat je moet dubbelchecken:
Let ook goed op de bronnen, of beter: op de bijgevoegde links. Zelfs al worden er in chatbots links naar zogenaamde bronnen bijgeplakt, dan zijn dat niet de bronnen van het antwoord. Het antwoord is namelijk altijd samengesteld uit ontelbaar veel internetbronnen, op basis van complexe algoritmes. De links die je ziet, zijn een soort logische extra service. Ook al zijn ze misschien goed (controleren!), ze zijn er bijgeplakt en linken ook wel eens naar onzin-bronnen.
In de betaalde versie ChatGPT 4 en in de gratis GPT 4-omni is dit aan het veranderen en kan je zelf meer sturen. Ook in de chatbots waarin zoektechnologie is opgenomen (RAG) kan je meer met bronnen doen. Zie het laatste hoofdstukje hier.
<aside> 🫥 Hoe goed een chatbot ook kan praten, het is en blijft een machine. Zelfs al zegt de bot ‘ik’ en klinkt de bot verbaasd, blij of een beetje boos, er zit geen menselijk gedrag in. De bot imiteert een mens en dat lijkt heel erg echt. Houd daar rekening mee. Vertel ook geen persoonlijke dingen. Beleefd praten is goed, maar dat is meer voor jezelf en voor wie er eventueel meeleest.
</aside>
Als je ChatGPT of een andere chatbot gebruikt, neem dan nooit genoegen met het eerste het beste antwoord. Je moet goed lezen waar de chatbot mee komt en doorvragen. Meestal valt er aan een antwoord nog flink wat te verbeteren. Een paar tips:
<aside> 🔐 Ook kan de machine veel informatie verzamelen over wat jij doet of wat jij over jezelf vertelt. Jouw privacy moet daarom nog veel beter beschermd gaan worden dan nu het geval is. Daar zal de overheid meer nieuwe wetten voor moeten maken. Maar dat gaat zeker nog heel lang duren. Eigenlijk vinden de Big Tech bedrijven dat ze het beste werk kunnen leveren zonder inmenging van de overheid.
</aside>
RAG is een combinatie van een zoekmachine en een chatbot. Met RAG genereer je teksten op basis van inhoudelijk passende bronnen. Dat kunnen ook eigen bronnen zijn. RAG staat voor: Retrieval-Augmented Generation.
Een tool als Perplexity (met een goede gratis versie) maakt gebruikt van RAG. Je ziet in Perplexity dan ook de werkelijk gebruikte bronnen gelinkt staan en geen toegevoegde suggesties (aanbevelingen) zoals in de chatbots.
Maar je moet nog steeds alert zijn op de waarde van die bronnen. Zelf de links onderzoeken blijft belangrijk. Je zou kunnen zeggen: RAG-tools zijn vooral een heel interessante manier om nieuwe bronnen te vinden en te kijken welke bronnen je verder helpen. De geleverde tekst helpt je om je onderwerp te begrijpen. NotebookLM van Google maakt ook gebruik van RAG.
En ook in deze tools is de geleverde tekst een mogelijkheid. Er zijn talloze variaties van wat je vraagt mogelijk, met andere details. “U heeft een terechte opmerking”, “Goed dat je dat zegt”, en dan komt er een compleet nieuwe invalshoek.
<aside> 👁️🗨️ DIT WEET JE VOORLOPIG … over zoeken met chatbots zoals ChatGPT, Copilot en Gemini
Externe links en bronnen >
Helaas is er nog maar weinig informatie voor kinderen over chatbots en AI. Maar bekijk vooral de serie van het Klokhuis via AI op start.slimzoeken.nu (bovenste link).
Chatbots op: Start.slimzoeken.nu
Verder leren >
Ik hoef toch niks meer te onthouden?
Hoort bij Zoekroutine Stap 1
[Slim Zoeken](<http://slimzoeken.nu/>) ©2024 door [Maarten Sprenger onder licentie](<http://slimzoeken.nu/over>) [CC BY-NC 4.0](<https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.nl>) [8-14] Word een Slim Zoeken supporter Leerkrachtinformatie