Het nieuws, wat doe jij er mee?

<aside> 🔰

Een aanslag, een ongeluk of een ramp. De verste, de snelste, een prijs of een medaille… Het nieuws volgen en op de hoogte blijven van wat er in de wereld gebeurt, het klinkt zo logisch.

Maar nieuws geeft vaak maar weinig informatie. Ook in de grote journaals. Nieuws is een aaneenschakeling van gebeurtenissen die – hoera of helaas – eerder zijn gebeurd en zich nu herhalen in een andere vorm. Achtergronden krijgen vaak pas veel later aandacht.

</aside>

Moet je het nieuws bijhouden of niet?

Van veel nieuwsberichten word je eigenlijk niet zoveel wijzer, je weet daarna alleen dat het gebeurd is. Nieuws vertelt zelden over achtergronden of oorzaken, want die zijn meestal nog niet bekend. In het nieuws is snelheid bovendien belangrijker dan of de feiten kloppen. Nieuws heeft altijd haast: pakkende koppen, snelle teksten. Misschien is dit wel een belangrijke reden dat nepnieuws zich tussen het gewone nieuws kan mengen: tijdgebrek bij makers en lezers.

De bijzondere nieuwsmix van het Jeugdjournaal

Gelukkig hebben we in Nederland een prima oplossing.

<aside> 📌

Nieuws met aandacht voor kinderen

medium |

| 3.1

Het NOS Jeugdjournaal geeft vaak een reden of een achtergrond bij het nieuws. Er is bovendien ook aandacht voor kinderen: in allerlei omstandigheden, zowel bijzondere als gewone. Ook over de manier waarop heftige dingen worden gebracht is goed nagedacht. Het Jeugdjournaal combineert serieuze en luchtige dingen in elke uitzending. In hun eigen app mag je zelf mee-denken, mee-stemmen en reageren in een veilige omgeving met huisregels.

</aside>

Achtergronden

Ook zijn er ook speciale kranten, websites en platforms die juist achtergronden belichten. Het journalisten-platform De Correspondent heeft succes met langere verhalen over zaken die er wel toe doen, maar die niet in het ‘normale’ nieuws komen. Meer en meer mensen zijn klaar met het volgen van ‘telkens hetzelfde net anders’.

En er zijn verschillende onderzoeksplatforms zoals Follow The Money en Investico die de onderste steen boven halen over ingewikkelde onderwerpen. Onderwerpen waarvan allerlei types denken dat ze ermee weg kunnen komen. Fraudeurs, bedriegers, ingewikkelde netwerken van bedrijven, en helaas ook soms de overheid, worden zo aan de kaak gesteld door onderzoeksjournalisten.

Nieuws in de klas

Alle kranten samen hebben ’Nieuws in de klas’ opgezet. In Nederland nieuwsindeklas.nl en in België nieuwsindeklas.be. Je kunt met jouw klas of school gratis twee weken kranten bezorgd krijgen, op papier of via internet. Vraag het aan je juf of meester. In de lessen die daarbij horen praat, schrijf en denk je over onderwerpen als persvrijheid en conflicten in de wereld. Of lees je het nieuws vanuit een verzonnen personage, met ‘andere’ ogen dus.

Op deze manier kan je ook goed met elkaar bespreken hoe je denkt over nieuws. Wat wil je zelf volgen? Waarvan wil je op de hoogte gesteld worden. Gevraagd of ongevraagd.

En misschien wel de belangrijkste les hier is: dit zijn journalistieke bronnen van een goed niveau. Je kan het meer of minder eens zijn met wat je leest, maar nepnieuws kom je hier niet vaak tegen. En mocht het voorkomen en ontrafelt worden, dan plaatsen deze bronnen zeker een bericht over hun fout.

Niet alleen het nieuws

Je zou deze service ook kunnen gebruiken om te kijken of kranten ook berichten publiceren die juist geen nieuws zijn. Berichten die op een andere manier minstens even belangrijk zijn. Artikelen over hoe goed iets gaat, hoe mensen samenwerken. Informatie die niet in een of twee regels weer te geven is. Dus niet de dingen die af en toe gebeuren…

<aside> 👉

Op zoek naar ‘Geen nieuws, goed nieuws’

Zoek op internet (of via Nieuws in de klas) naar twee berichten over **dingen die géén nieuws zijn. Dus niet de heftige ongelukken, niet de BN’ers, celebrities of hotshots die iets belangrijks of doms doen. Niet de hoogste score maar dagelijkse dingen, zoals:

De man en vrouw die elke dag klaar staan om taalles te geven aan mensen die niet of nauwelijks kunnen lezen.
De krantenjongen die elke dag vroeg opstaat en kranten rondbrengt om daar zijn opleiding van te betalen. Hoe doet-ie dat, elke dag zin maken?
De vrijwilliger in het Repaircafé, die knopjes repareert van kapotte spullen, zodat die spullen niet meteen weggegooid hoeven te worden; iemand die dat repareren ook aan jou kan leren.

Deze berichten geven je informatie over waar het in een samenleving ook om draait. Welke kop zou er volgens jou boven zulk nieuws mogen staan?

</aside>

Alles bijhouden?

Moet je alles willen weten? Waar begint geïnformeerd zijn en waar houd het op? Nieuwskanalen moeten elke dag gevuld zijn, dat is hun verdienmodel. Maar jouw hoofd, moet dat ook elke dag vol zitten?

Je mag het nieuws negeren. Je mag best het laatste miskleun van een bekende BN’er laten voor wat het is. Op de hoogte blijven van wat er toe doet kan op andere manieren.

Maak sowieso je eigen keuze. Een goeie tip is een vast moment of een vast programma. En kies een paar betrouwbare bronnen waar je af en toe zelf heen kunt gaan. Zeker wanneer er iets heftigs aan de hand lijkt te zijn.

Zelf sturen of gestuurd worden, dat is juist ook hier de vraag.

Samen bespreken

Sowieso is het samen bespreken van nieuws heel belangrijk. Bespreek waar je achtergrond-informatie zou kunnen vinden. Of zoek naar onderwerpen die direct verband houden met een gebeurtenis. Mensen, plaatsen, instellingen en bedrijven. Wie wordt er allemaal genoemd en wat is hun rol?

<aside> 📎 Klik hier voor de tips rond Nepnieuws. En hey, die tips werken ook prima voor Nieuws…

</aside>

<aside> 👁️‍🗨️ DIT WEET JE NU over … nieuws

De informatieve waarde van nieuws is vaak beperkt;
Zoek bij nieuws naar achtergronden;
Bespreek het nieuws niet alleen via een snelle mening, maar zoek de nuance op;
De tips voor Nepnieuws gaan ook op voor veel dagelijks nieuws: onderzoek je vooroordelen en laat je niet gek maken door spannende koppen.
Maak je eigen keuze hoe en wanneer je op de hoogte gebracht wilt worden van wat er speelt.

small |

</aside>

Externe links en bronnen >

Het nieuws | Start Slim Zoeken

Verder leren >

Wat is nep? Moet je alles zelf checken?

Vertrouwde bronnen

Hoe komt online informatie bij je?

Home

[Slim Zoeken](<http://slimzoeken.nu/>) ©2025 door [Maarten Sprenger onder licentie](<http://slimzoeken.nu/over>) [CC BY-NC 4.0](<https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.nl>) basis Word een Slim Zoeken supporter Leerkrachtinformatie