<aside> đ° Het lijkt zo logisch - het nieuws volgen en op de hoogte blijven van wat er âin de wereld gebeurtâ. Maar zeker de helft van het nieuws geeft weinig informatie. Ook in de grote journaals. Nieuws is een aaneenschakeling van gebeurtenissen die â hoera of helaas â eerder zijn gebeurd en zich nu herhalen in een andere vorm. Een aanslag, een ongeluk, een ramp, de verste, de snelste, een prijs of een medaille.
</aside>
Van veel nieuwsberichten word je eigenlijk niet zoveel wijzer, je weet daarna alleen dat het gebeurd is. Nieuws vertelt zelden over achtergronden of oorzaken, want die zijn meestal nog niet bekend. In het nieuws is snelheid belangrijker dan of de feiten kloppen. Nieuws heeft altijd haast: pakkende koppen, snelle teksten. Misschien is dit wel een belangrijke reden dat nepnieuws zich tussen het gewone nieuws kan mengen: tijdgebrek bij maker en lezer.
Gelukkig hebben we in Nederland een prima oplossing. Het NOS Jeugdjournaal geeft vaak een reden of een achtergrond bij het nieuws. Er is bovendien ook aandacht voor kinderen; in allerlei omstandigheden, zowel bijzondere als gewone. Ook over de manier waarop heftige dingen worden gebracht is goed nagedacht. Ook combineert Jeugdjournaal serieuze en luchtige dingen in elke uitzending. Ze laten veel kinderen aan het woord en je mag zelf mee-denken, mee-stemmen en reageren in een veilige omgeving met huisregels.
Ook zijn er ook speciale kranten, websites en platforms die juist achtergronden belichten. Het journalisten-platform De Correspondent heeft succes met langere verhalen over zaken die er wel toe doen, maar die niet in het ânormaleâ nieuws komen. Meer en meer mensen zijn klaar met het volgen van âtelkens hetzelfde net andersâ.
En er zijn verschillende onderzoeksplatforms zoals Follow The Money en Investico die de onderste steen boven halen over saaie of ingewikkelde onderwerpen. Onderwerpen waarvan allerlei types dachten dat ze ermee weg konden komen. Fraudeurs, bedriegers, ingewikkelde netwerken van bedrijven en helaas ook soms de overheid worden zo aangepakt.
Alle kranten samen hebben âNieuws in de klasâ opgezet. In Nederland nieuwsindeklas.nl en in BelgieĚ nieuwsindeklas.be. Je kunt met jouw klas of school gratis twee weken kranten bezorgd krijgen, op papier of via internet. Vraag het aan je juf of meester. In de lessen die daarbij horen praat, schrijf en denk je over onderwerpen als persvrijheid en conflicten in de wereld. Of lees je het nieuws vanuit een verzonnen personage, met âandereâ ogen dus.
Op deze manier kan je ook goed met elkaar bespreken hoe je denkt over nieuws. Wat wil je zelf volgen? Waarvan wil je op de hoogte gesteld worden. Gevraagd of ongevraagd.
En misschien wel de belangrijkste les hier is: dit zijn journalistieke bronnen van een goed niveau. Je kan het meer of minder eens zijn met wat je leest, maar nepnieuws kom je hier niet vaak tegen. En mocht het voorkomen en ontrafelt worden, dan plaatsen deze bronnen zeker een bericht over hun fout.
Je zou deze service ook kunnen gebruiken om te kijken of kranten ook berichten publiceren die juist geen nieuws zijn. Berichten die op een andere manier minstens even belangrijk zijn. Artikelen over hoe goed iets gaat, hoe mensen samenwerken. Informatie die niet in een of twee regels weer te geven is. Dus niet de dingen die af en toe gebeurenâŚ
<aside> <img src="/icons/target_blue.svg" alt="/icons/target_blue.svg" width="40px" />
Zoek op internet (of via Nieuws in de klas) naar twee berichten over dingen die geĚeĚn nieuws zijn. Dus niet de heftige ongelukken, niet de BNâers, celebrities of hotshots die iets belangrijks of geks doen. Niet de hoogste score, maarâŚ
⌠de dagelijkse dingen, zoals: â˝ De man en vrouw die elke dag klaar staan om taalles te geven aan mensen die niet of nauwelijks kunnen lezen. â˝ De krantenjongen die elke dag vroeg opstaat en kranten rondbrengt om daar zijn opleiding van te betalen. Hoe doet-ie dat, elke dag zin maken? â˝ De vrijwilliger in het RepaircafeĚ, die knopjes repareert van kapotte spullen, zodat die spullen niet meteen weggegooid hoeven te worden; iemand die dat repareren ook aan jou kan leren.
Deze berichten geven je informatie over waar het in een samenleving ook om draait. Welke kop zou er volgens jou boven zulk nieuws mogen staan?
</aside>
Sowieso is het samen bespreken van nieuws heel belangrijk. Bespreek waar je achtergrond-informatie zou kunnen vinden. Of zoek naar onderwerpen die direct verband houden met een gebeurtenis. Mensen, plaatsen, instellingen en bedrijven. Wie wordt er allemaal genoemd en wat is hun rol?
En dan nog even dit. Misschien wel de moeilijkste keuze. Moet je alles willen weten? Waar begint goed geĂŻnformeerd zijn en waar houd het op? Nieuwskanalen moeten elke dag gevuld zijn, dat is hun verdienmodel. Maar jouw hoofd, moet dat ook elke dag vol zitten met nieuws?
Je mag het nieuws negeren. Je mag best ergens niks van weten. Je mening zal anders worden, maar jij bent nog jezelf. Wel wordt je misschien afhankelijker van wat anderen te vertellen hebben over wat er gebeurt. Of wat ze denken dat er gebeurt.
Of misschien deed je dat altijd al, het nieuws negeren? Bespreek dan eens met anderen waarom je dat doet. Maak sowieso je eigen keuze. Een goeie tip is een vast moment of een vast programma. En kies een paar betrouwbare bronnen waar je af en toe zelf heen kunt gaan.
<aside> đ Klik hier voor de tips rond Nepnieuws. Hey! Die tips werken ook voor NieuwsâŚ
</aside>
<aside> đď¸âđ¨ď¸ DIT WEET JE NU over ⌠nieuws
</aside>
Externe links en bronnen >
Het nieuws op: Start.slimzoeken.nu
Verder leren >
Wat is nep? Moet je alles zelf checken?
Hoe komt online informatie bij je?
[Slim Zoeken](<http://slimzoeken.nu/>) Š2024 door [Maarten Sprenger onder licentie](<http://slimzoeken.nu/over>) [CC BY-NC 4.0](<https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.nl>) [8-14] Word een Slim Zoeken supporter Leerkrachtinformatie