Onderwerpen/overzicht - menu blok original
<aside> 🔰
Autoriteit betekent simpel gezegd erkend gezag. Dat gezag kan over de wettige macht gaan, maar ook over iemand die ergens veel van weet.
In zoekmachine-land betekent autoriteit: een bron met aanzien. Zo’n bron ****zal vaker bovenaan verschijnen in een lijst met resultaten dan ‘gewone’ bronnen. De autoriteit wordt in het Google-zoekalgoritme meegenomen. Maar autoriteit in AI speelt op meer plekken en willen we dat wel?
</aside>
<aside> 💡
Bekende bronnen met gezag zijn het KNMI (het weer), het CBS (statistieken over wat we in Nederland doen), de NOS (nieuws) en Thuisarts (gezondheid).
</aside>
De grote vraag is: waar komt de beslissing (de erkenning) van dat gezag vandaan? Komt dat vooral door de hoeveelheid mensen die iets een autoriteit vinden of lijken te vinden, dus door wat bezoekcijfers zeggen? Want alle bezoek aan webpagina’s wordt bijgehouden, inclusief hoe lang mensen op de pagina’s blijven. Google verzamelt daar oneindig veel informatie over, net als Bing. En de zoekmachines gebruiken dat in hun algoritmes voor wat jij te zien krijgt.
Of komt de erkenning van autoriteit door de mening van deskundigen? Zo kan een bron gemaakt door een amateur-specialist met een lange staat van dienst, een echte autoriteit zijn waar ook professionals veel aan hebben.
In totaal zitten er zo’n 200 onderdelen in de zoekalgoritmes. Maar de precieze samenstelling is een black box, een goed bewaard geheim.
In AI en bij algoritmes gaat het alleen om de macht van getallen. Het gaat over gemiddelden en waarschijnlijkheden bij het nemen van beslissingen. En de controle wordt steeds meer door computers gedaan.
Bij autoriteit in zoekmachines spelen algoritmes dus een hoofdrol. Maar op steeds meer plekken mogen algoritmes beslissingen nemen. Zij nemen dan de rol van autoriteit over en er worden autonome beslissingen zonder dat er nog een mens aan te pas komt.
Soms zijn dat beslissingen met een groter succes dan menselijke besluiten. Maar soms ook juist niet. Dan ontstaan enorme fouten, zoals in het toeslagenschandaal bij de belastingdienst.
Vanwege die kans op missers zou het beter zijn als er altijd een deskundige of een groep deskundigen meekijkt bij wat algoritmes doen. Direct of indirect. Dat is misschien duurder, maar wel beter uit te leggen.
<aside> 👉
Bij informatief zoeken moet jij zelf de rol van deskundige op je nemen. Jij moet zelf verder kijken dan je neus lang is en niet standaard op het bovenste resultaat klikken, of op de directe antwoorden van AI vertrouwen. Zelf eerst verstand van je onderwerp krijgen als je informatie nodig hebt is belangrijk. Dat betekent: eigen keuzes leren maken, en de hulp van de technologie niet belangrijker laten zijn dan jezelf.
</aside>
Het is bovendien ook heel belangrijk als mensen kunnen blijven uitleggen wat een algoritme precies doet en op welke invoer de uitkomsten gebaseerd worden. Want als we beslissingen uit handen geven aan AI, moeten we kunnen blijven bijsturen, of ingrijpen. Dat gebeurt op dit moment nog veel te weinig.
Verder leren >
Betrouwbaar, vertrouwd of bruikbaar
Wat is nep? Moet je alles zelf checken?
Zoekbedoelingen, wat zijn dat?
Hoe komt online informatie bij je?
[Slim Zoeken](<http://slimzoeken.nu/>) ©2024 door [Maarten Sprenger onder licentie](<http://slimzoeken.nu/over>) [CC BY-NC 4.0](<https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.nl>) [8-14] Word een Slim Zoeken supporter Leerkrachtinformatie