Home > Overzicht

Hoort bij Zoekroutine Stap 1

<aside> 🔰 Basiskennis is belangrijker dan ooit. Internet, chatbots en zoekmachines kunnen jouw geheugen niet vervangen, wel aanvullen. Juist ook om iets te kunnen opzoeken of chatbot-antwoorden te beoordelen heb je basiskennis nodig.

</aside>

Klopt wel of niet?

“Ik hoef niks meer te onthouden, de zoekmachine of chatbot vindt het wel voor me.”

Klopt. Vooral handig voor dingen die juist met de zoekmachine altijd snel te vinden zijn: een webadres, een game, een YouTube-kanaal. En chatbots kunnen je supersnel een soort overzicht van allerlei informatie geven.

Klopt niet. Zonder algemene kennis (of basiskennis), zonder goede woordenschat en zonder wat kennis van het web kun je geen zoekopdrachten of vragen bedenken, kun je geen resultaten en antwoorden beoordelen. Kun je eigenlijk ook niet begrijpen wat er verteld wordt op straat.

Waar komt basiskennis vandaan?

1. School. Je leert over geschiedenis, aardrijkskunde, natuur en techniek. Plus wiskunde/rekenen en taal natuurlijk. Gym en creatieve vakken. Digitale Geletterdheid en Burgerzaken. Omgaan met elkaar. Engels. Allemaal basiskennis over de wereld. Vandaar dus: de basisschool en daarna het voorbereidend… onderwijs.

2. Zelf dingen doen. Iets ervaren is belangrijk, daar leer je misschien wel het meest van. Je leert niet alleen met je hoofd maar met je hele lichaam. Ga: sporten, dansen, timmeren, programmeren, werken op het land. Of neem een krantenwijk. Door zelf iets te doen bouw je kennis op. Kennis die je weer kunt doorgeven.

3. Een eigen project opzetten. Door iets te organiseren leer je ook veel. Onderwerpen genoeg: verkeer, buitenspelen, afval, dieren, eenzaamheid. Denk ook aan het opzetten van een Kinder- Jongeren- of Studentenraad op jouw school of in je woonplaats.

4. Nieuwsgierig zijn. Vraag je af hoe iets zit. Basiskennis staat niet vast. Het is eigenlijk een combinatie van ervaring en algemene kennis.

5. Zelf lezen. Boeken zijn rustig: geen afleiding en een duidelijk ontwerp.

<aside> 📌

Je kunt het zo gek niet bedenken of er is wel een goed boek over gemaakt. Met schitterende illustraties, zoals dat alleen in boeken kan. Prettig van informatieve boeken is: je hoeft ze niet van voor naar achter uit te lezen. Haal eruit wat jij nodig hebt. Begin gewoon bij wat je interesseert, makkelijk zat. Ook op e-reader, tablet of op je telefoon > de bibliotheek leent boeken en e-books uit.

</aside>

Nepnieuws herkennen

Zonder basiskennis wordt nepnieuws ook al snel belangrijker dan echt nieuws. Je ziet het verschil gewoon niet.

• Gezond verstand is belangrijk: wat weet ik zelf?
• Kritisch nadenken is net zo belangrijk: klopt dit wel?

<aside> 💡 Over dat laatste, kritisch nadenken: je kunt soms zelf best goed bedenken wat nepnieuws is en wat niet, wat flauwekul is en wat niet. Maar alleen als je ook zelf iets wilt onthouden, als je zelf genoeg basiskennis opdoet. En als je dat niet wilt, ja, dan kan iedereen je sowieso van alles wijs maken.

</aside>

Daarnaast is het altijd handig om factcheckers te raadplegen. Het beste tegengif tegen nepnieuws is trouwens het samen bespreken wat Vertrouwde bronnen zijn; meer daarover bij Verder leren.

Chatbots

Ook bij het gebruik van chatbots draait alles om jouw basiskennis. Chatbots kunnen goed formuleren, samenvatten, vergelijken en ook heel zelfverzekerd praten, maar het taalmodel wat erachter zit ‘weet’ niks. Jij moet bepalen wat je kunt gebruiken, wat klopt en wat alleen maar logisch lijkt. Anders denk je dat alles wat een chatbot ‘genereert’ al door iemand ergens gecontroleerd is. Er is dus op z’n minst basiskennis nodig om met chatbots te kunnen praten.

En wat ook makkelijk naar de achtergrond schuift: chatbots zijn machines. Ook al praten (schrijven) ze prachtige zinnen, er zit geen menselijke ervaring of gedrag achter. Een chatbot is niet ‘iemand’, er zit geen bewuste gedachte achter een antwoord uit een chatbot.

<aside> 👁️‍🗨️ DIT WEET JE NU … over basiskennis

Basiskennis heb je nodig…

• voor zoeken op internet: zoekopdrachten formuleren en resultaten beoordelen.
• voor het negeren van nepnieuws…
• voor het bepalen wat vertrouwde bronnen zijn;
• voor het omgaan met chatbots die niet weten wat ze zeggen: gerichte opdrachten geven, doorvragen en antwoorden beoordelen.

Je hoeft niet alles te onthouden, maar zonder basiskennis kan iedereen (of elke machine) je alles wijs maken!

</aside>

Externe links en bronnen >

Home | 12-18 jaar | Jeugdbibliotheek

Nu in de Bibliotheek | Bibliotheek.nl

Verder leren >

Wat is nep? Moet je alles zelf checken?

Vertrouwde bronnen

Chatbots

15+ menu original - synced blok

[Slim Zoeken](<http://slimzoeken.nu/>) ©2024 door [Maarten Sprenger onder licentie](<http://slimzoeken.nu/over>) [CC BY-NC 4.0](<https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.nl>) [15+] Word een Slim Zoeken supporter Docentinformatie