<aside> 🔰
Betrouwbaar betekent: je kunt het vertrouwen. Of iets een betrouwbare bron is kun je zelf leren onderzoeken. Dat kost wat tijd, maar net als met leren typen: je hebt er je hele leven wat aan.
Een vertrouwde bron is een website waarvan je samen met anderen hebt onderzocht dat de informatie betrouwbaar en bruikbaar is voor jou. Een begrijpelijke bron is bruikbaarder dan een bron die moeilijk toegankelijk is.
</aside>
| 4
Betrouwbaar betekent: de informatie ‘klopt’ en is gemaakt of gecontroleerd door mensen die verstand hebben van het onderwerp, deskundigen en/of professionals.
Veel informatie kan en wil je niet zelf controleren. Je leest er misschien voor het eerst over. Of het is een onderwerp waar je verder (nog) niet in thuis bent. Maar het is wel belangrijk dat je gevoel krijgt voor de kwaliteit van informatie.
<aside> 📌
1. Via de links van al eerder vertrouwde bronnen. Een prettige manier om aan nieuwe vertrouwde websites te komen, is via de links bij een bron die je al kent en vertrouwt. Op start.slimzoeken.nu staan veel vertrouwde bronnen bij elkaar.
2. Via een tip van een deskundige. Iemand die verstand heeft van een bepaald onderwerp geeft je een link. Dat kan een leraar zijn, een familielid of een vakman of -vrouw.
3. Doordat je zelf uitzoekt wie een door jou gevonden website maakt. Gebruik het stappenplan van de Webcheck om te leren omgaan met het beoordelen van de kwaliteit van een bron. Kern: zoek altijd naar de makers-pagina (colofon of over-ons) en het doel van een bron.
</aside>
Nee, dat kan niet, want wat iemand bovenaan wil hebben bij het zoeken verschilt van geval tot geval. Wat betrouwbaar is hangt ook nogal af van je zoekbedoeling. Zoek je naar een adres, de prijs van een product of een advies van een dokter? De antwoorden vragen om een verschillende soort betrouwbaarheid.
Google probeert wel uit ondermeer de bezoekcijfers af te leiden welke bronnen door bezoekers als autoriteit worden gezien en waar de ‘meeste mensen’ naar zoeken. Maar populariteit is geen maat voor betrouwbaarheid, net zo min als veel likes iets zegt over de kwaliteit van informatie. Google heeft bovendien drie soorten klanten: adverteerders, websites en bezoekers. Iedereen wil iets anders bovenaan.
<aside> 👉
Een vertrouwde bron is een website waarvan je vooraf weet dat de informatie betrouwbaar en leesbaar is voor jou. Je hebt je laten voorlichten door een andere betrouwbare bron of je hebt het zelf onderzocht, samen met anderen.
</aside>
Belangrijk: de makers moeten verstand hebben van het onderwerp waar ze over schrijven. Zoeken naar de makers doe je het best samen met een partner. Bedenk wel: iets wordt pas echt een vertrouwde bron als je er zelf vaker met succes op bezoek bent geweest. Blijf dus altijd zelf opletten. Ook kunnen websites verouderen of worden niet altijd goed bijgehouden.
Belangrijk is ook of de informatie door meer mensen gecontroleerd wordt, zoals bij Wikipedia. Meestal betekent het dat er een redactie is. Er is een flink verschil tussen informatie die door meer mensen werd gecontroleerd en een haastig geschreven schoolopdracht op een werkstukkensite of een goedwillend artikel op een hobby-site. Een redactie is vaak een soort filter op kwaliteit. Bovendien is het belangrijk dat informatie op een site wordt bijgehouden.
Meerdere bronnen? Het is altijd goed om zelf informatie te controleren bij andere bronnen, maar: je moet veel leren voordat je details ook echt inhoudelijk kan vergelijken. Bovendien zijn er op het web veel valkuilen, zoals gekopieerde of gestolen informatie (en wat vergelijk je dan?)
<aside> 💡
Bij een vertrouwde bron zoals sciencespace.nl gemaakt door natuurkundigen, mag je er vanuit gaan dat de informatie klopt. Voeg de bronnen waarvan je (samen met anderen) vindt dat ze echt goed zijn toe aan je lijst met Vertrouwde bronnen.
</aside>
<aside> 👉
Een ander punt is de bruikbaarheid van een bron. We hebben het dan aan de ene kant over begrijpelijkheid (1) voor jou, en aan de andere kant over nuttig (2) voor een bepaald doel.
</aside>
Er bestaat bruikbaar in de zin van begrijpelijk voor jou als gebruiker. Het Jeugdjournaal is niet alleen betrouwbaar, maar ook begrijpelijk en toegankelijk voor kinderen. In veel opzichten beter dus dan het Acht-uur journaal. Daarmee is het Jeugdjournaal ook heel bruikbaar als informatiebon voor een kind en vele anderen. En Wikipedia is best heel betrouwbaar, maar wel moeilijk geschreven - en ook vaak te uitgebreid. Daarmee is Wikipedia niet altijd bruikbaar, maar sowieso wel bruikbaar als start, bijvoorbeeld om je woordenschat rond een bepaald onderwerp uit te breiden.
Er bestaat ook bruikbaar ****in de zin van nuttig voor jou op dat moment. Dan hoeft de bron niet per se een betrouwbare bron te zijn, maar je kan er vinden wat je nodig hebt. Wil je weten wat een bepaalde influencer voor camera of microfoon gebruikt voor de opnames? Dat kan die persoon je zelf het beste vertellen. Het kanaal van die influencer hoeft dan verder geen betrouwbare bron te zijn, maar je krijgt wel rechtstreeks de informatie die je zocht. Heel nuttig.
<aside> 👉
Het satirisch tijdschrift https://speld.nl/ is nuttig om te weten te komen wat er leeft in de samenleving, maar echt iets minder goed bruikbaar als verdere bron 😎… (Toch zijn er altijd mensen zijn die alles geloven!)
</aside>
ChatGPT en andere chatbots zoals Copilot en Gemini zijn ook bruikbaar om op ideeën te komen. Nuttig om je woordenschat te vergroten of om een samenvatting van een bestaande tekst te laten maken (wel zelf controleren). Dat is mooi, maar een chatbot is zelf geen betrouwbare bron*.* Het is meer een goed getraind doorgeefluik. Er staan soms enorme fouten in, en je moet de kwaliteit van de informatie uit een chatbot altijd bij betrouwbare bronnen controleren. Tenzij je zelf al een professional bent op een bepaald gebied, goeie prompts kan schrijven en goed de waarde weet in te schatten wat de chatbot doorgeeft.
<aside> 👁️🗨️ DIT WEET JE NU … over betrouwbaar, vertrouwd en bruikbaar
</aside>
Externe links en bronnen >
Verder leren >
Waarom is betrouwbaarheid belangrijk?
Zoekbedoelingen, wat zijn dat?
15+ menu original - synced blok
[Slim Zoeken](<http://slimzoeken.nu/>) ©2025 door [Maarten Sprenger onder licentie](<http://slimzoeken.nu/over>) [CC BY-NC 4.0](<https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.nl>) Word een Slim Zoeken supporter Docentinformatie